Πατριωτισμός και Δημoσιοϋπαλληλίκι. Περίπτωση Irina Antonova

Ιρίνα Αντόνοβα: Κρατικός λειτουργός ετών 90! Επικοινωνιακή, εκρηκτικά υπερδραστήρια και αφάνταστα δημοφιλής-προσέξτε τους πιτσιρικάδες στα σκαλιά του Μουσείου Πούσκιν που την φωτογραφίζουν- είναι σήμερα η απόλυτα εμβληματική ρωσική μορφή, ελάχιστα μητριαρχική όμως. Μια Ρωσία μοντέρνα όσο ποτέ, όσο ούτε την εποχή του Καντίνσκι, του Τάτλιν, του Αϊζενστάιν, του Γκαγκάριν ή της Τερέσκοβα.

Αν κάτι έχει απαξιωθεί στην σημερινή Ελλάδα με συστηματικότητα που θα την ανταγωνίζονταν ο Αυτοκράτορας Διοκλητιανός με τους διωγμούς του, αυτό είναι ο Δημόσιος Υπάλληλος, ο Κρατικός Υπηρέτης, ο Δημόσιος Λειτουργός. Φυσικά και υπάρχει ευθύνη και της ίδιας της Δημοσιοϋπαλληλικής τάξης αλλά ακόμη και αυτή η ευθύνη-που είναι ένα σύνολο ατομικών περιπτώσεων-ευθύνη ολιγωρίας και αδράνειας, παθητική δηλαδή ευθύνη του κράτους είναι τελικά.

Χάρη στην Ιρίνα Αντόνοβα ο Σβιατοσλάβ Ρίχτερ-ασυζητητί ο σημαντικότερος πιανίστας όλων των εποχών-άφησε όλη του τη περιουσία και τις συλλογές που είχε στο Μουσείο Πούσκιν.

Με αυτή μου την ανάρτηση θα αναφερθώ σε μια περίπτωση υποδειγματικού δημόσιου υπάλληλου, που ακριβώς λόγω της αυξημένης αίσθησης καθήκοντος που την διακατείχε και την διακατέχει ακόμη, κατάφερε να επιβιώσει μέσα από όλες τις αλλαγές εξουσίας που συνέβησαν στη χώρα της, στη Ρωσία. Και όλοι ξέρουμε ότι η Ρωσία, είτε σαν Ρωσία καθεαυτή είτε σαν Σοβιετική Ένωση, ποτέ δεν μας άφησε να πλήξουμε. Αναφέρομαι στην-θρυλική πια!-Διευθύντρια του μεγαλύτερου μουσείου της Μόσχας, του Κρατικού Μουσείου Καλών Τεχνών Πούσκιν, την Irina Antonova. Γεννημένη στο πολύ μακρινό πια 1922 στη Μόσχα, σπούδασε Ιστορία Τέχνης στο πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης και μετά το τέλος των σπουδών της εντάχθηκε στο προσωπικό του Μουσείου Πούσκιν-τότε λεγόταν Κρατικό Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Πούσκιν. Υπήρξε μάρτυρας ενός συγκλονιστικού γεγονότος για την Ρωσική καλλιτεχνική ιστορία όταν το σύνολο της συλλογής των έργων ζωγραφικής της Πινακοθήκης της Δρέσδης, μετά την κατάληψη της πόλης από τους Σοβιετικούς στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταφέρθηκε στο Μουσείο Πούσκιν σαν πολεμικά λάφυρα και σαν εκ των πραγμάτων αποζημίωση για τις φοβερές ζημιές που υπέστησαν οι Ρώσοι κατά τον πόλεμο από τους Γερμανούς, κυρίως στους καλλιτεχνικούς τους θησαυρούς. Η Πινακοθήκη της Δρέσδης δεν είναι ένα ιδιαίτερα μεγάλο μουσείο-θα λέγαμε ένα μεσαίου μεγέθους μουσείο, που όμως στεγάζει μια συλλογή που θα την ζήλευαν τα μεγαλύτερα και καλύτερα μουσεία του κόσμου. Κάπου εδώ αρχίζει και η συναρπαστική ιστορία της Ιρίνα Αντόνοβα.

Σοβιετικοί φυλλάσσουν αλλά και επιμελούνται το εμβληματικότερο έργο της ασύγκριτης συλλογής της Πινακοθήκης της Δρέσδης, τη Μαντόνα Σιστίνα του Ραφαήλ!

Η νεαρή λοιπόν ιστορικός της τέχνης ορίστηκε επιμελήτρια-ανάμεσα σε άλλους φυσικά-του ασύγκριτου αυτού θησαυρού που τον μελέτησε και τον γνώρισε σε βάθος και φυσικά τον αγάπησε. Στην Σοβιετική Ένωση της εποχής του Στάλιν όπου ξεκίνησε την καριέρα της η Αντόνοβα, ανάμεσα στους ανθρώπους των μουσείων, υπήρχε ένα φοβερό τραυματικό βίωμα όταν από το 1929 μέχρι το 1933 το καθεστώς άρχισε να πουλάει ΜΑΖΙΚΑ έργα τέχνης στις αγορές της Δύσης. Δημιούργησε έναν θεσμό-το Αντικβαριάτ-που ήταν επιφορτισμένο με την επιλογή «κομματιών» ιδιαίτερης καλλιτεχνικής και άρα εμπορικής αξίας(θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών το δικό μας ΤΑΙΠΕΔ το Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, απλά επικεντρωμένο σε κινητούς καλλιτεχνικούς θησαυρούς). Πολλά κρατικά μουσεία της χώρας-ανάμεσα τους φυσικά και το Πούσκιν-αποδεκατίστηκαν από τους, πολλές φορές αξιολογότερους, θησαυρούς τους, με μεγαλύτερο θύμα το Μουσείο Ερμιτάζ ,που το χτύπημα που υπέστη ήταν αληθινά ανεπανόρθωτο, αφού αυτά τα σπανιότατα έργα δεν αντικαταστάθηκαν με άλλα ίδιου κύρους και αξίας. Και όλο αυτό για χάρη του τρέχοντος σκληρού νομίσματος που επειγόντως ήθελε το καθεστώς χάθηκαν για πάντα ότι διαχρονικά πιο σκληρό σαν νόμισμα διέθετε πραγματικά η Ρωσία: τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς της. Αυτό το τραυματικό βίωμα βάραινε πολύ στις συνειδήσεις των υπεύθυνων όλων των σοβιετικών μουσείων.

Rubens: Ολόσωμο Πορτραίτο της γυναίκας του Ελένης Φουρμάν. Ένα από τα εκατοντάδες αριστουργήματα που χάθηκαν για πάντα για τη Ρωσία με τον παροξυσμικό ξεπούλημα καλλιτεχνικών θησαυρών που διέταξε ο Στάλιν . Είχε επίγνωση των συνεπειών ενός τέτοιου τραυματικού βιώματος η Αντόνοβα.

Το 1956 στην εξουσία βρισκόταν πια ο Νικίτα Χρουτσώφ, ένας μεταρρυθμιστής και καινοτόμος, όπως χαρακτηρίζονταν τότε, ηγέτης, που του άρεσαν πολύ οι φανφαρόνικες κινήσεις επικοινωνιακού εντυπωσιασμού. Θέλοντας να δείξει ένα έμπρακτο διεθνιστικό προφίλ και να τραβήξει την προσοχή για τις φιλικές του διαθέσεις απέναντι στον πρώην εχθρό του αλλά τώρα από τους πιο σοβαρούς και  πιστούς του συμμάχους,αποφάσισε την επιστροφή των καλλιτεχνικών Πολεμικών Λάφυρων που η Σοβιετική Ένωση πήρε από την ηττημένη ναζιστική Γερμανία σαν αποζημίωση για καταστροφές και λαφυραγωγήσεις σε δικά της μνημεία και θησαυρούς., ξεκινώντας με αυτά της Δρέσδης, της Δρέσδης που καθόλου συμπτωματικά ανήκε τότε στην Ανατολική Γερμανία. Αυτό σήμαινε ότι, το ήδη αποδεκατισμένο Μουσείο Πούσκιν, θα έχανε αυτό που ήταν εκείνη την ώρα ο μόνος και φυσικά ο καλύτερος-και από τους καλύτερους στο κόσμο!-θησαυρούς του. Εκεί λοιπόν μια μικρόσωμη,ψυχωμένη γραφειοκράτισσα, που άκουγε στο άγνωστο ως τότε όνομα Ιρίνα Αντόνοβα, στύλωσε τα πόδια! Μέσα λοιπόν από τις συλλογικές κομματικές  διαδικασίες που ίσχυαν τότε στη Σοβιετική Ένωση, κατάφερε να ξεσηκώσει ολόκληρο τον καλλιτεχνικό  και πνευματικό κόσμο της Σοβιετικής Ένωσης ,που συλλήβδην αντιτάχθηκε στην επιστροφή των λάφυρων του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου-όπως μεγαλόστομα αποκαλούσαν τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο οι Σοβιετικοί. Στην έκκληση της ανταποκρίθηκαν με το ιδιαίτερο κύρος τους οι πονεμένοι και από το τραυματικό βίωμα των ετών 1929-1933 επιμελητές και λοιπό προσωπικό του Μουσείου Ερμιτάζ.

Jan van Eyck: ένα σπανιότατο τρίπτυχο του πατριάρχη της Φλαμανδικής Ζωγραφικής ανάμεσα στους θησαυρούς της Πινακοθήκης της Δρέσδης που με τόσο σθένος υπερασπίστηκε για την πατρίδα της η Ιρίνα Αντόνοβα.

Παρόλα αυτά η απόφαση είχε ληφθεί, ήταν πολιτική απόφαση του κορυφαίου οργάνου Διοίκησης της Σοβιετικής Ένωσης και πράγματι ο Θησαυρός της Δρέσδης επέστρεψε τελικά στην Ανατολική Γερμανία. Μακροπρόθεσμα αυτή η κίνηση αποδείχτηκε εσφαλμένη, αφού δεν εξασφάλισε έστω κάποια αντίστοιχα ανταλλάγματα για τη Ρωσία σαν Σοβιετικό Κράτος. Η απογοήτευση ήταν πολύ μεγάλη, πολύ περισσότερο που αναμενόταν και συνέχεια με την επιστροφή του Θησαυρού του Πριάμου στο Βερολίνο. Όλες όμως οι διαδικασίες αυτές σταμάτησαν με την επιστροφή στο καθεστώς του Ψυχρού Πολέμου με την αφορμή της Κρίσης στον Κόλπο των Χοίρων στη Κούβα. Η Αντόνοβα εν τω μεταξύ ήταν ήδη στα μάτια των συναδέλφων της μια ηρωΐδα που όρθωσε το μικρό της σωματικό ανάστημα στην παντοδύναμη Σοβιετική Εξουσία. Αυτή η ψυχωμένη γυναίκα στα μάτια και στο θυμικό των ανθρώπων των γραμμάτων και του πολιτισμού της Ρωσίας-μιλάμε για τη Σοβιετκή Δημοκρατία της Ρωσίας και όχι για τη Σοβιετική Ένωση στο σύνολο της-είχε αποκτήσει μυθικές διαστάσεις. Έτσι το 1961, η Ιρίνα Αντόνοβα διορίστηκε διευθύντρια του Μουσείου Πούσκιν. Ήταν ένα είδος δικαίωσης της για τον ακάματο τρόπο με τον οποίο αγωνίστηκε για να διαφυλάξει ότι είχε απομείνει από τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς που κατείχε η χώρα. (Εδώ φυσικά και δεν μπαίνουμε στο ηθικό θέμα αν οι καλλιτεχνικοί θησαυροί που αρπάζονται σαν λάφυρα πρέπει ή όχι κάποια στιγμή να επιστρέφουν στη χώρα προέλευσης τους αλλά ποιο είναι το καθήκον ενός δημόσιου λειτουργού απέναντι στο υλικό που του εμπιστεύθηκαν να το διαφυλάξει και να το διαχειριστεί με τον προσφορότερο για τη χώρα στην οποία είναι υπάλληλος κάποιος. Η Αντόνοβα είχε επίγνωση ότι ήταν υπάλληλος της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Ρωσίας και ότι δεν είχε τίποτε να απολογηθεί σε καμιά γερμανική αρχή ακόμη και αν αυτή ήταν η φιλική στη Σοβιετική Ένωση Ανατολικογερμανική).

Η Ιρίνα Αντόνοβα, στη μέση, ξεναγεί τον τότε Πρόεδρο Μπους(τον πρεσβύτερο) και τη γυναίκα του Μπάρμπαρα, στην έκθεση έργων μοντέρνας γαλλικής ζωγραφικής από τις συλλογές του Μουσείου Πούσκιν, στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Χιούστον.

Με το που έγινε λοιπόν Διευθύντρια του Μουσείου Πούσκιν, φρόντισε ώστε οι υπόλοιποι-λίγοι πια και όχι τόσο σημαντικοί πια-καλλιτεχνικοί θησαυροί που είχαν έρθει σαν λάφυρα στο Μουσείο, να αποθηκευτούν μυστικά και έτσι να μην βάζουν σε πειρασμό εσωτερικές ή εξωτερικές αρχές να ζητούν τον επαναπατρισμό τους. Ουσιαστικά αυτό που είχε απομείνει ήταν ο περίφημος «Θησαυρός του Πριάμου»-τα έργα που είχε φέρει από τις ανασκαφές στη Τροία ο Ερρίκος Σλήμαν-έργα για να είμαστε ειλικρινείς όχι ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας, απλά ζωσμένα με το θρύλο της Ομηρικής αύρας που τόσο επιδέξια διαχειρίστηκε επικοινωνιακά ο Σλήμαν. Υπήρχαν ακόμη πολύ λίγα έργα Δυτικοευρωπαϊκής Τέχνης-αξιόλογα όντως αλλά καμιά σύγκριση με το συμπαγή όγκο των εκατοντάδων αριστουργημάτων της Πινακοθήκης της Δρέσδης. Αυτά λοιπόν τα λίγα εναπομείναντα έργα η φιλότιμη και συνεπής Ιρίνα Αντόνοβα τα κράτησε μακριά από την κρατική βουλημία που τα ήθελε σαν εργαλεία εξωτερικής πολιτικής.

Μέρος του «Θησαυρού του Πρίαμου» όπως εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο Πούσκιν. Χωρίς τις προσπάθειες της Αντόνοβα η χώρα της θα είχε στερηθεί τη χαρά να κατέχει έναν από τους πιο θρυλικούς θησαυρούς της αρχαιότητας:τον Ομηρικό της Τροίας! Ποιο μπόνους να δώσεις σε ένα τέτοιο μαχητικό για τα συμφέροντα της πατρίδας της υπάλληλο;

Η Ιρίνα Αντόνοβα συνέχιζε να είναι διευθύντρια του Μουσείου Πούσκιν και μετά την πτώση του Χρουστσώφ και με τον Μπρέζνιεφ και όλους τους διαδόχους του, Τσερνιένκο, Αντρόποφ και Γκορμπατσόφ. Με τον τελευταίο ανέκυψε ξανά-δειλά είναι αλήθεια- πάλι θέμα επιστροφής των καλλιτεχνικών θησαυρών που είχαν πάρει οι Ρώσοι από τους Γερμανούς. Το θέμα μπήκε διακριτικά αλλά και διακριτά. Οι Γερμανοί εξάλλου πήραν πίσω ήδη το λάφυρο που λεγόταν Ανατολική Γερμανία, μπορούσαν λοιπόν να περιμένουν για ευθετότερο χρόνο και για τα καλλιτεχνήματα. Τα αντανακλαστικά της Αντόνοβα ήταν και πάλι διεγερμένα και παρόλο ότι δέχθηκε πιέσεις να αποκαλύψει ποιού είδους θησαυρούς στεγάζει στο Μουσείο της από τα λάφυρα, η Αντόνοβα αρνήθηκε κατηγορηματικά και περιέργως πολύ πειστικά, ότι στεγάζει οποιοδήποτε τέτοιο έργο και πέρασε μάλιστα την άποψη ότι τα έργα αυτά είχαν πολύ πιθανό καταστραφεί με τους βομβαρδισμούς του Βερολίνου.Η ουσία είναι ότι όλοι πια θεωρούσαν αυτά τα έργα οριστικά χαμένα και κανείς δεν υποπτευόταν ότι φυλάσσονταν σε μυστικές κρύπτες στα υπόγεια του Μουσείου Πούσκιν.

Ο κατάλογος μιας από τις εκθέσεις που οργάνωσε η Ρωσία του Γιέλτσιν και που παραλίγο να τινάξουν στον αέρα τις προσπάθειες δεκαετιών της Αντόνοβα για να μείνουν τα λάφυρα του πολέμου για πάντα στη Ρωσία.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία όλων των χωρών που την απάρτιζαν, η Ρωσία έγινε ανεξάρτητη Δημοκρατία με πρώτο Πρόεδρο τον Μπορίς Γιέλτσιν. Όλοι ξέρουμε ότι το βαθιά διεφθαρμένο αυτό άτομο, ήταν επιρρεπής στο να υποχωρεί στην πρώτη πίεση που θα του γινόταν από τη Δύση σε κάθε θέμα που θα μπορούσε να προκύψει. Έτσι για πρώτη φορά η Γερμανία έθεσε με επιτακτικό τρόπο την επιστροφή των καλλιτεχνικών θησαυρών που βρίσκονταν διασκορπισμένοι στις διάφορες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Ήδη το Ουκρανικό καθεστώς είχε προχωρήσει στην επιστροφή με γρήγορες και συνοπτικές διαδικασίες-αυτό που λέμε δουλοφρένεια, στη πράξη- αυτών που διέθεταν τα δύο κεντρικά Μουσεία της χώρας, στο Κίεβο και στην Οδησσό. Ο Γιέλτσιν απάντησε ότι θα εξετάσει το αίτημα. Στην πραγματικότητα όμως ήταν ο Γιέλτσιν που είχε μόνος του κινήσει από πριν αυτή τη διαδικασία, ζητώντας από τα δύο κεντρικά Μουσεία της Ρωσίας-το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη και το Πούσκιν στη Μόσχα- να εκθέσουν όποια  λάφυρα κατείχαν τα Μουσεία τους. Αυτή η κίνηση δημιούργησε έναν παροξυσμό στη Γερμανική κυβέρνηση και που με επίσημο τρόπο πια ζήτησε από την αντίστοιχη Ρωσική να προχωρήσει στην επιστροφή των λαφύρων. Ο Γιέλτσιν συμφώνησε και σύστησε μάλιστα επιτροπή που θα διαπραγματευόταν το ζήτημα, αφού υπήρχε σε εκκρεμότητα το θέμα εύρεσης και επιστροφής και αντίστοιχων ρωσικών καλλιτεχνικών θησαυρών με πρώτο και καλύτερο την επένδυση με κεχριμπάρι από το Ανάκτορο στο Tsarkoye Selo-το θρυλικό κεχριμπαρένιο δωμάτιο-ένα από τα πιο παράξενα και θαυμαστά διακοσμητικά σύνολα όλων των εποχών. Τότε η Ιρίνα Αντόνοβα τέθηκε ξανά στην πρώτη γραμμή της αντίστασης-διευθύντρια ακόμη του Πούσκιν!-και έχοντας αυτή τη φορά στο πλάι της τα media που, τότε μόλις άρχισαν να αναπτύσσονται ραγδαία και στη Ρωσία, επιδόθηκε σε μια χωρίς προηγούμενο επικοινωνιακή καμπάνια. Αυτή τη φορά δεν ξεσήκωσε απλά τους διανοούμενους και τους καλλιτέχνες αλλά και τον απλό κόσμο. Η θέρμη με την οποία υποστήριξε την υπόθεση και η πεισματάρικη αντίθεση της στο να χρησιμοποιούν τα έργα τέχνης οι πολιτικοί σαν εργαλεία της εξωτερικής πολιτικής, δημιούργησαν αίσθηση αλλά και κλίμα σε μια Ρωσία που ήδη ο Γιέλτσιν ήταν πια απαξιωμένος αλλά και πολιτικά και σωματικά εξασθενημένος. Η επιτροπή που συστάθηκε δεν συνήλθε ποτέ! Γερμανοί δεν πάτησαν ποτέ το πόδι τους στα Ρωσικά Μουσεία γι’αυτό το λόγο, ούτε ποτέ τους δόθηκε πρόσβαση στα ίδια τα έργα. Παρόλες τις συνεχείς πιέσεις όλων των γερμανικών κυβερνήσεων-ιδιαίτερα του Σρέντερ- καμιά απόφαση δεν έγινε κατορθωτό να ληφθεί. Εν τω μεταξύ στον ορίζοντα είχε φανεί η ρωμαλέα μορφή του Πούτιν, που και την Γερμανία γνώριζε πολύ καλά και σαν ΑγιοΠετροπουλίτης ο ίδιος, είχε γνώση του θέματος των καλλιτεχνικών θησαυρών που βρίσκονταν στο Ερμιτάζ και κινδύνευαν να χαθούν για πάντα από τη Ρωσία. Μόλις λοιπόν ανέλαβε την προεδρία της Ρωσίας,πέρασε νόμο στη Δούμα που απαγόρευε ρητά και κατηγορηματικά την επιστροφή των πολεμικών λάφυρων στη Γερμανία.

Σαν τρελαμένος φαν του Γκόγια οφείλω να ομολογήσω ότι αφού πέτυχε με τις προσπάθειες της να παραμείνει στη χώρα της-τόσο φτωχή σε έργα Γκόγια!-αυτό το υπέροχο-άγνωστο ως πριν-αριστούργημα του, τότε η Αντόνοβα δεν είναι μια τυπική δημόσια υπάλληλος διεκπεραιώσεων αλλά υπηρέτης της πατρίδας της, πιστή και αφοσιωμένη.

Η Ιρίνα Αντόνοβα-η αληθινή εμπνεύστρια αυτής της απόφασης του Πούτιν- συνεχίζει να είναι Διευθύντρια του Μουσείου Πούσκιν στα 90 της χρόνια, σπάζοντας όλα τα ρεκόρ παγκοσμίως! Στα 90 της χρόνια είναι δραστήρια και ενεργή όσο ήταν και πριν 50 χρόνια όταν πρωτοδιορίστηκε διευθύντρια στο μακρινό 1961! Κατάφερε να προσαρμόζεται σε όλες τις συνθήκες και σήμερα το Μουσείο Πούσκιν-που φέτος γιορτάζει τα εκατό του χρόνια-είναι ανοικτό στις νέες προκλήσεις των καιρών και τις νέες αντιλήψεις μουσειολογίας. Ήδη το μουσείο επεκτάθηκε και στα δεξιά του και τα αριστερά του παλιού κεντρικού κτηρίου και εμπλουτίζεται πέρα από τον κτηριακό και τεχνικό εξοπλισμό με ολοένα καινούργια αποκτήματα. Φυσικά ο Θησαυρός του Πριάμου αλλά και τα άλλα έργα τέχνης εκτίθενται πια με ασφάλεια που αποτελούν ένα πρόσθετο πόλο έλξης, αφού ζώνονται με τον θρύλο των αγώνων αυτής της μικρακαμωμένης αυτής μοσχοβίτισσας, που με αυταπάρνηση υπηρέτησε τη θέση που της εμπιστεύτηκε το κράτος της.

Ναι! Στα ενενήντα της σχεδιάζει το μέλλον! Εδώ δείχνει στο σημερινό Πρόεδρο Πούτιν τα σχέδια επέκτασης του Μουσείου. Από όσο μπορώ να γνωρίζω τα ρωσικά πράγματα, αυτή τη στιγμή η Ιρίνα Αντόνοβα είναι το πιο αξιοσέβαστο πρόσωπο στη Ρωσία. Και όμως δεν ήταν τίποτε άλλο στη ζωή της παρά μια συνεπής και αφοσιωμένη καθήκοντα της κρατική υπάλληλος.

Όταν πρωτόμαθα γι’αυτή τη γυναίκα ήμουν αρνητικά διακείμενος απέναντι στη περίπτωση της, θεωρώντας την σαν ένα είδος κρατικού δεινόσαυρου. 67 χρόνια σε μια δημόσια υπηρεσία απ΄τα οποία τα πενήντα στην κορυφαία,διευθυντική θέση; Ακραίο!  Και όμως, μπορώ να καταλάβω ότι, πέρα από την αναγνώριση των διοικητικών της ικανοτήτων, που προφανώς έχει, υπάρχει ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης και της πολιτικής ηγεσίας και -φυσικά-του ίδιου του ρωσικού λαού απέναντι της και είναι αυτό ακριβώς που επέτρεψε να υπάρξει αυτό το ασυνήθιστο δημοσιοϋπαλληλικό ρεκόρ. Είμαι σίγουρος ότι και στην Ελλάδα υπάρχει το αντίστοιχο της Ιρίνα Αντόνοβα, απλά δεν βρίσκεται σε κείνο το αβανταδόρικο πόστο που να τραβάει τα φώτα της επικοινωνίας. Μπορεί νάναι ένας γιατρός του ΕΣΥ σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Μπορεί μια δασκάλα, Αθηναία ας πούμε, που έζησε όλη της τη ζωή σε ένα απομονωμένο χωριό στην Ήπειρο ή τη Θράκη. Μπορει, μπορεί, μπορεί…

Υ.Γ. Να ξεκαθαριστεί κάτι για το αληθινό νόημα της ανάρτησης-πέρα από την αυτονόητη τιμή που κάνουμε σε ένα καθόλα αποδεδειγμένα αξιόλογο άτομο με υπεραυξημένη αίσθηση του καθήκοντος. Η ανάρτηση στοχεύει να δείξει ότι, πατριώτης είναι αυτός που φυλλάσσει τις Θερμοπύλες που οι συγκυρίες  της ζωής του είναι ταυτόχρονα και υποχρεώσεις και καθήκοντα του-υπαλληλικές, επαγγελματικές, φορολογικές, στρατιωτικές, δημιουργικές ή οτιδήποτε άλλο μπορείτε να φαντασθείτε-και που ηθικά πρέπει να τις διεκπεραιώσει με τον καλύτερο δυνατό για την πατρίδα του τρόπο. Η Αντόνοβα είχε απόλυτη επίγνωση του ποιες πληγές υπέστη η πατρίδα της απ’τους εχθρούς της και απαιτούσε  αυτές οι πληγές να ικανοποιηθούν με τον πιο πρόσφορο τρόπο που η συγκυρία θα επέτρεπε, συνδυαστικά με το γεγονός της δικής συγκυρίας να βρίσκεται σ’αυτό το πόστο που βρέθηκε. Το Μουσείο Πούσκιν ήταν οι προσωπικές της Θερμοπύλες σαν να λέμε. Βρέθηκε σαν κρατική υπάλληλος σε ένα πόστο που τελικά του έδωσε κύρος, κύρος απίστευτα υψηλό μάλιστα, αρνούμενη να υπηρετήσει μια σκοπιμότητα εξόφθαλμα αντιπατριωτική. Κάντε παραλληλισμούς με τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, το καυτό θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου. Και στο τέλος κρίνετε αφού συγκρίνετε: την Ιρίνα Αντόνοβα από τη μια και τους Έλληνες ΑΝΩΤΕΡΟΥΣ κυβερνητικούς και δημόσιους λειτουργούς από την άλλη.

Υ.Γ. 2 Όχι, δεν είμαι δημόσιος υπάλληλος, ούτε εγώ,ούτε κανένας από τον στενό πυρήνα της οικογένειας μου. Ο πιο κοντινός μου συγγενής που δουλεύει για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι ξαδέλφη μου. Την αγαπώ-πολύ!-αλλά δεν θάκανα ποτέ ανάρτηση για να υπερασπιστώ το επάγγελμα της.

Η εφορία στο νεκροτομείο

Θα μπορούσε νάναι και πρόσκληση της εφορίας στον Vincent van Gogh.

Αυτή η ιστορία με το ραβασάκι της εφορίας στον εδώ και σχεδόν εικοσιπέντε χρόνια νεκρό Νικόλα Άσιμο δεν είναι κάτι που με ξενίζει. Φαντάζομαι ότι κάποιες εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες ανώνυμων πεθαμένων θα λαβαίνουν ανάλογα. Απλά σκέφτομαι τη σχέση κάποιων ανθρώπων με το κράτος και πόσο με ανακουφίζει η σκέψη ότι πάντα κάποιοι δεν θα μπαίνουν σε κανένα καλούπι και σε καμιά προδιαγραφή ακόμη και αυτή την εποχή που όλα τα καταγράφονται και μπαίνουν σε κωδικούς.

Μού συνέβαινε να γνωρίζω τον Άσιμο, όντας γείτονας του και περιστασιακός πελάτης του στο μαγαζάκι που είχε στην Καλλιδρομίου. Γοητευτικός άνθρωπος-καμιά φορά ακόμη και συναρπαστικός-αλλά τις πιο πολλές φορές δύσκολος, ανεκτός μόνο στο βαθμό που ήσουν ή συναισθηματικά αποστασιοποιημένος τόσο, ώστε να τον θεωρείς-αφελώς βέβαια- ένα αξιοπερίεργο της ζωής για να τον κάνεις χάζι ή τόσο δεμένος μαζί του ώστε να εισπράττεις το ξέσπασμα του σπαραγμού του σαν αφορμή καταιωνισμού αγάπης, της δικιάς σου.Παρόλο ότι ήμουν σχετικά πιτσιρικάς τότε-εικοσάρης- γνώριζα και είχα συνειδητοποιήσει τι ακριβώς εκπροσωπούσε αυτή η ανοικονόμητα αντισυμβατική μορφή. Σεβόμουν αλλά και φοβόμουν την ασύδοτη ψυχή και την ιδιοσυγκρασία ενός ανθρώπου που ένιωθε να τον πνίγει μια απροσδιόριστη επιθυμία να διαχυθεί στο σύμπαν μέσα ή από την τέχνη ή την αυτοκαταστροφή ή και από τα δυό συνδυασμένα.

Από αυτό το χαρτί της εφορίας λοιπόν, αυτό που μου προξένησε την έκπληξη είναι ότι υπήρξε μια φάση της ζωής του Άσιμου-που και βέβαια θα είχε υπάρξει, αλίμονο!-που έμοιαζε να ακολουθεί κάποιες προδιαγεγραμμένες κοινωνικές νόρμες και που πολύ πιθανό να ήταν αυτές και οι μικρές ή οι μεγάλες αφορμές ή και απλά οι ίδιες οι αφορμές ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, που τον έκαναν να θέλει να βγει από αυτές τις νόρμες και τις συμβάσεις. Χωράνε όλοι οι άνθρωποι στα κιτάπια της εφορίας; Τουλάχιστον όσο είναι ζωντανοί; Τι είναι ένας φοροφυγάς της τάξης και του είδους του Άσιμου;-αν ήταν, δεν το ξέρω, απλά το λέω ρητορικά. Ένας καλλιτέχνης που μια ζωή φυτοζωούσε από άποψη και από επιλογή, που ήταν γεννημένος για να πεθάνει μπατίρης, τι πάρε δώσε μπορεί να έχει με την εφορία; Μια ψυχή εκρηκτική και ηφαιστειώδης σαν τον Άσιμο, πόση σχέση μπορεί νάχει με τις συμβατικότητες όχι απλά της κοινωνίας και των συναλλαγών της αλλά του ίδιου του κράτους; Υπάρχει περιθώριο για τέτοιες ψυχές να ζουν σ’αυτό τον κόσμο με τον δικό τους, ασυμβίβαστο και αντισυμβατικό τρόπο; Να περιφέρουν την ελευθερία του πόνου τους και το πνιγμένο τους αίσθημα και να μας θυμίζουν εναλλακτικές βίου μιας άλλης τάξης αγιότητας; Άνθρωποι σαν τον Άσιμο γίνονται του χεριού του κράτους μόνο όταν πια το κράτος δεν μπορεί να έχει την ψυχή τους- σαν νεκροί! Μόνο στο νεκροτομείο η εφορία θα μπορούσε να έχει λόγο πάνω στα αιτήματα της από τον Άσιμο.

Η τελευταία σκηνή που έχω από τον Άσιμο, όταν έβαλε φωτιά στο-σαν αποστεωμένο υπομονετικό γαϊδούρι, έτσι ακουμπούσε στο τοίχο του μαγαζιού του- ποδήλατο του, ήταν αληθινά συγκλονιστική και ενώ σαν επαγγελματίας φωτογράφος θα μπορούσα να την καταγράψω, συνειδητά αρνήθηκα να το κάνω. Θεώρησα ότι δεν έπρεπε να παρέμβω σαν αδιάκριτος παρείσακτος. Το γεγονός έπρεπε να βιωθεί στην καθαρότητα του σαν συμβάν που καταγράφεται από το θυμικό μόνο. Έπρεπε να συμμεριστώ το ξέσπασμα μια ατίθασης οργής που τάβαζε με ένα οικτρό πεπρωμένο. Όσοι την έζησαν, την άφησαν να ξετυλιχθεί σαν την αναγκαιότητα ενός κεραυνού που θα φέρει βροντή και στη συνέχεια καθαρτήρια καταιγίδα, κρυμμένοι πίσω απ’τα παράθυρα τους και τα μπατζούρια τους, βουβοί και εκστατικοί ταυτόχρονα.

Γεροντικό στυλ

© Pablo Picasso (1881-1973), Γυναικείο γυμνό δίπλα σε παράθυρο 1971 © Succession Picasso-Statens Museum for Kunst, Κοπεγχάγη

Το υπέροχο αυτό σκαμπρόζικο σχέδιο φιλοτεχνήθηκε απ’τον Picasso δυό χρόνια πριν πεθάνει, δηλαδή όταν είχε την ηλικία των 90 χρόνων! Συνηθίζουν οι ιστορικοί της τέχνης, στους καλλιτέχνες που έζησαν πολλά χρόνια-ακόμη και όχι τόσο πολλά καμιά φορά-την τελευταία τους περίοδο να την χαρακτηρίζουν γεροντική και το στυλ τους αντίστοιχα γεροντικό και την συναρτούν με μια κάπως -έως και πολύ- χαλαρή τεχνική, αφού χάνεται η επιδεξιότητα στα χέρια και η οξύτητα στην όραση συνδυαστικά με κάποια αναμενόμενη ενδοσκόπηση μεταφυσικού ας πούμε χαρακτήρα. Τίποτε δεν μπορεί να διαψεύσει περισσότερο μια τέτοια σύλληψη, μια τέτοια κατασκευή όσο αυτό το πληθωρικά νεανικό σχέδιο με τον ξέχειλο και αβυσσαλέο ερωτισμό, τα γεμάτα χιούμορ ευρήματα και την αχαλίνωτη ερωτική φαντασία, που προσλαμβάνει την γυναίκα στην ερωτική της ολότητα, εκτεθειμένη σαν καλοκαιρινό φρούτο όχι απλά για τσιμπολόγημα ή κορφολόγημα αλλά για γερό, χορταστικό και εξαντλητικό καταβρόχθισμα.

Καλό καλοκαίρι(ο πιο υπέροχος πλεονασμός!).

Η Ελλάδα ξαναγέμισε πατριώτες-συμπτωματικά και η Νέα Δημοκρατία!

Το Πάνθεον των ηρώων σωτήρων μας όπως το διαμορφώνει με τις συμμαχίες του ο Στρατηλάτης Σαμαράς.

Θαυμάστε το Πάνθεον των στρατευμένων πατριωτών που αφού έκαναν μια σπουδαία καριέρα αρπακτής πότε εδώ-ΝΔ-πότε εκεί-ΛΑΟΣ , ΔΗΣΥ ή ΔΡΑΣΗ και πότε παραπέρα-ο Μάνος και ο Τατούλης με το ΠΑΣΟΚ, οι πατριώτες με τις μεγάλες τσέπες, τα παχιά πορτοφόλια και τους παλαβωμένους από χιλιάδες μηδενικά λογαριασμούς, βρίσκουν ότι ο πατριωτισμός πρέπει να γυρίσει στη δεξιά κοιτίδα του, τώρα ειδικά που κάποιοι άλλοι απειλούν τα ιερά και τα όσια της-Χρυσή Αυγή!

Έχει γούστο να μας τη βγει και από δεξιά ο Αλέξης;

 

Μάγκες νεοδημοκράτες τα κεφάλια μέσα τώρα:όσο αντιμνημονιάσατε,αντιμνημονιάσετε. Είστε  νοικοκυραίοι και όσα σπίτια δεν σας έφαγε ο Παπανδρέου, ο Μόσιαλος, ο Ραγκούσης ή ο Βενιζέλος, θα σας τα πάρει ο Τσίπρας. Κόψτε λοιπόν τα σούρτα φέρτα με τον Αλέξη και αφού κάνετε ένα ευχέλαιο με τον παπά της ενορίας σας μαζί με μια εξομολόγηση συνδυασμένη με καμιά εκατοστή μετάνοιες ζαλωθείτε εκείνα τα παλιά, σκουριασμένα άρματα του αντικομουνισμού που ήδη ο Ψωμιάδης και ο Καρατζαφύρερ ξεθάβουν απ’την ιδιόκτητη εταιρεία παραγωγής σημαιών ή το γαλατάδικο από το οποίο ο βαψομαλιάς κονφερασιέ έβγαλε πενήντα διαμερίσματα. Ο Πολιτικός μεσαίωνας επιστρέφει με τις σκουριασμένες του πανοπλίες και την Ζαν ντ’Άρκ του αμοραλισμού αρχιστράτηγο: η λαομίσητη και μόλις προχθές καταψηφισμένη απ’τον ελληνικό λαό-κάποιοι κουζουλοί συμπατριώτες της, κάποιοι διορισμένοι στο Καρπενήσι και κάποιοι δηλωμένοι φιλότουρκοι μουσουλμάνοι ο εκλογικός της στρατός!-για να οδηγήσει σε ακόμη βαθύτερη καταβαράθρωση το κόμμα των πατριωτών του πιο φίνου μανικιούρ.

Σε όσους απορούν πώς «αυτό» το πράγμα εκλέγεται βουλευτής έχω να πω ότι οι παρα πολλές φιλενάδες του στα κομμωτήρια θέλουν να στείλουν στη βουλή κάποιον που να διεκτραγωδήσει τα βάσανα και τις δοκιμασίες όσων αναγκάζονται να κάνουν μανικιούρ και μιζανπλί. Ο Άρης Σπηλιωτόπουλος είναι ο Δούρειος Stallion του γυναικείου κινήματος στο ανδροκρατούμενο ακόμα φαλοκρατικό ελληνικό κοινοβούλιο.

 

Κάτι δεν έχουν υπολογίσει: ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΑΗΔΙΑ και Η ΣΙΧΑΣΙΑ ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ, πολύ δύσκολα μετρήσιμος στις πάντα θωπευτικές δημοσκοπήσεις αλλά ανελέητα σαφής και υπολογίσιμος στα συντριπτικά εκλογικά αποτελέσματα. Φέτος δεν θα κάνετε διακοπές στην Ελλάδα: ο λαός ξενοδόχος δεν σας κάνει πίστωση.

Ισπανίδα γυναίκα

Doña Isabel De Porcel: η επιτομή της Ισπανικής θηλυκότητας, η μαγκιά μιας Μάγια!

Το ενδιαφέρον με τις γυναίκες του Γκόγια είναι ότι η ομορφιά τους δεν είναι αυτής της τάξης που θα λέγαμε εικαστικής. Είναι γήινη και φυσική χωρίς να είναι και κατ’ανάγκη-όταν πολλές φορές συμβαίνει στον Γκόγια-αισθησιακή. Είναι προφανές ότι ήταν ένας άντρας που αγάπησε τις γυναίκες σε όλες τους τις εκδοχές, δηλαδή την εξής μία: την γυνακεία. Ποτέ δεν τις εξιδανίκευσε με τον ανόητο-δηλαδή τον αναίσθητο-τρόπο των εστέτ. Γι’αυτό και η αλήθεια των γυναικών του παραμένει καταλυτική ακόμη και στα πιο διεκπεραιωτικά του έργα.

Ένα υπέροχο μπλογκ!

Πλημμυρισμένο από την θεϊκή επαναστατική μουσική του Θωμά Μπακαλάκου και διακοσμημένο με φωτογραφίες και καλλιτεχνήματα όπως αυτή η εξαίσια υδατογραφία του Μεγάλου ηγέτη μας, το μπλογκ "ΠΑΣΟΚ ή ΤΕΦΡΑ" θα σας ενθουσιάσει και θα σας συναρπάσει!

Ένα αληθινά υπέροχα πρωτοποριακό παπανδρεϊκό μπλογκ. Είναι η μεγάλη εναλλακτική στο εγχώριο μπλόγκινγκ. Ένας ύμνος στις αρετές και τις σαγήνες του γιωργοπαπανδρεϊσμού. Η χαρά του κάθε πικραμένου, το αποκούμπι του απολυμένου, του τσεκουρεμένου συνταξιούχου, του ταλαιπωρημένου μισθοσυντήρητου που έχουν όλοι αυτοί έναν εντελώς ιδιαίτερο-και με εντελώς ιδιαίτερο ερωτισμό-τρόπο να λατρεύουν και να αγαπούν τον Γιώργο Παπανδρέου. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΠΛΟΓΚ και διαδώστε το όπου μπορείτε. Σας παραθέτω το λινκ με την κρυφή ελπίδα να γίνει το αγαπημένο σας διαδικτυακό στέκι http://pasokhtefra.blogspot.com/

Έλσα Παπαδημητρίου: φίλη δυναστικών οικογενειών

Έχει ξαναβάλει την Ελλάδα πάνω απ’όλα η Έλσα, όπως εδώ στα γενέθλια της βασιλομήτορος, προσωπικής της φίλης και Βασίλισσας Μητέρας της Ελλάδας ολόκληρης.

«Είμαι αποφασισμένη να βάλω την Ελλάδα πάνω απ’ όλα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται» Δήλωση της κυρίας ‘Ελσας Παπαδημητρίου-προνομιακά και καθόλου τυχαία-στο κρατικό -καθεστωτικά φιλοκυβερνητικό- ραδιόφωνο της ΝΕΤ.

Καλοκαίρι! Οριστικά! (πολιτική ανάρτηση*)

Ποια άλλη φωτογραφία να βάλεις για τον καλοκαιρινό έρωτα;

Το καλοκαίρι έχει τα εντελώς δικά του δικαιώματα στα φιλιά που του αντιστοιχούν. Και είναι απίστευτα διεκδικητικό πάνω σ’αυτά τα απαράγραπτα δικαιώματα. Το σώμα απλώνεται στον ανοιχτό γαλάζιο ορίζοντα του έρωτα, αφήνοντας πίσω ανερυθρίαστα τη συστολή του χειμώνα, τη μιζέρια του και την κακομοιριά του. Αφεθείτε στα αιτήματα των λαγονιών σας και προσδεθείτε στο σώμα του συντρόφου σας: οι απογειώσεις καταφθάνουν δριμείες. Η ύλη εξαϋλώνεται μέσα απ’την ένταση και την παραφορά της υλικότητας της. Λιώστε, μουγγρείστε, υγρανθείτε και ιδρώστε. Χωθείτε και χαθείτε στην ηδυπάθεια. Περιστείλετε τις αναστολές σας. Τα κύματα θα σας ξεβράσουν στην ηθική ξεδιαντροπιά της ηδονής.

* Αποδεδειγμένο: ο έρωτας επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις. Ερωτευτείτε άφοβα, δεν θα χάσετε κανένα πολιτικό επεισόδιο απ’τα πολλά που έρχονται. Καλό καλοκαίρι!

Constanza Bonarelli: η ερωμένη του Cavaliere*…

Από τον μεγαλομανή Λουδοβίκο 14ο μέχρι τον ξυνομούρη καρδινάλιο Ρισελιέ, όλοι ήθελαν νάχουν το μπούστο τους απ’τον Μπερνίνι. Και τόχαν!

Το μουσείο Bargello στη Φλωρεντία είναι ένα αυστηρό, βλοσυρό, γκρίζο μεσαιωνικό παλάτι που στεγάζει ανάμεσα στα πολλά του εκθέματα την καλύτερη-μακράν!- συλλογή αναγεννησιακής γλυπτικής στο κόσμο. Είναι ας πούμε το Ουφίτσι της ιταλικής γλυπτικής-της αναγεννησιακής πρώτα και κύρια όμως. Δεν υπάρχουν ούτε πολλά ούτε σπουδαία έργα μεταγενέστερων περιόδων-μπαρόκ, ροκοκό ή νεοκλασσικά. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε από αυτά τα ύστερα χρόνια της ιταλικής τέχνης. Με μία εξαίρεση, ερωτικά φωτεινή: την προτομή της Κοντστάντζα Μποναρέλι του GianLorenzo Bernini, του μεγάλου γλύπτη, αρχιτέκτονα, πολεοδόμου και ζωγράφου, του μεγάλου αναμορφωτή και επί της ουσίας του διαμορφωτή αυτού που προσλαμβάνουμε σήμερα σαν Ρώμη, που είναι η Ρώμη του Μπαρόκ, δηλαδή η Ρώμη του Μπερνίνι.

Να κι ένας ματαιόδοξος άγγλος μεγαλόσχημος που ήθελε να παραγγείλει ακόμη και την δαντέλα του στον Μπερνίνι

Ο Μπερνίνι ήταν, εκτός των άλλων, ο γλύπτης των μεγάλων, πληθωρικών επιβλητικών γλυπτικών προσωπογραφιών της πολιτικής, εκκλησιαστικής και διανοητικής αφρόκρεμας της εποχής του. Σ’αυτόν προσέτρεχαν όσοι ήθελαν την υστεροφημία τους δικαιωμένη σε τρισδιάστατες διατυπώσεις-έστω!-κι ας μην έχουν αφήσει στην ιστορία της ανθρωπότητας ούτε καν τη στάχτη τους. Ήταν ο άνθρωπος που ικανοποιούσε με τον πιο πειστικό και ασυναγώνιστο τρόπο την μεγαλομανία τους, την επιδειξιομανία τους και την ματαιοδοξία τους . Μοιραία η τέχνη του έμενε στην επιφάνεια, αφού αυτήν εξάλλου καλούνταν να αναπαραστήσει τις περισσότερες φορές: βασιλικά ή παπικά εμβλήματα-κορώνες, μίτρες, ερμίνες,βελούδα, μετάξια, δαντέλλες, πέρλες και λοιπά πολύτιμα πετράδια, αποδοσμένα όλα με δεξιοτεχνία απαράμιλλη. Μέσα σ’αυτή την πληθωρική παράταξη υλικών το πρόσωπο του αναπαριστώμενου ηγεμόνα-κοσμικού ή εκκλησιαστικού-έχανε την εκφραστική του ποιότητα-αν την είχε και ποτέ στην ζωή του-και γινόταν μια επουσιώδης αφορμή αναπαράστασης του. Όχι γιατί ο Μπερνίνι δεν είχε την δυνατότητα να μπει στον ψυχισμό του προσώπου που αναπαριστούσε-το αντίθετο θάλεγα-αλλά δεν είχε σημασία καμιά μια τέτοια προσπάθεια. Ήταν απλά άσκοπο να συμβεί. Φυσικά εξαιρέσεις υπήρξαν και το πορτραίτο του καρδινάλιου Μποργκέζε στην ομώνυμη βίλα στη Ρώμη είναι απόδειξη του πόσο ο Μπερνίνι ήταν ικανός για ραφινάτες  διατυπώσεις μιας  ιδιοσυγκρασιακής ψυχολογικής εγρήγορσης που έφταναν σχεδόν σε προσέγγιση επίτευξης της πτητικότητας της στιγμής, σχεδόν σαν ένα πετυχημένο και διεισδυτικό φωτογραφικό στιγμιότυπο.

Το κορίτσι του Μπερνίνι,η μούσα του, η πέτρα του σκανδάλου, στην πέτρινη αναπαράσταση της απ’τον εραστή της.

Κάπου εδώ βρίσκεται και το μπούστο της Κονστάντζα Μποναρέλι του μουσείου Μπαρτζέλο της Φλωρεντίας. Η διαφορά όμως με όλα τα άλλα πορτραίτα του Μπερνίνι είναι ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με καμιά μεγαλόσχημη κυρά της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας αλλά μια απλή νοικοκυρά, που συνέβαινε να είναι η τρυφερή του ερωμένη, ο παράνομος δεσμός του και η αφορμή πολλών ταλαιπωριών του με την κατεστημένη παπική υποκρισία, που τον υπέβαλε σε βασανιστικές δοκιμασίες μετάνοιας και ταπεινωτικής αίτησης συγγνώμης για αντιχριστιανική συμπεριφορά. Βλέπετε ο Μπερνίνι δούλευε σχεδόν αποκλειστικά για τον εκάστοτε Πάπα και δεν του συγχωρούνταν συμπεριφορές που ξεπερνούσαν τις συμβάσεις ενός χριστιανοπρεπούς βίου. Η ουσία είναι ότι ο Μπερνίνι, παρόλο ότι υπέστη όλους αυτούς τους διωγμούς και τις ταπεινώσεις  που έθιγαν τον πυρήνα της προσωπικότητας του-και ο ερωτισμός του καθενός μας είναι ακριβώς αυτός ο πυρήνας-δεν πρόδωσε την καλή του και με το πείσμα που το πεπεισμένο του πάθος γι’αυτήν τον χαλύβδωσε, τελικά επέβαλε βουβά σε όλους την αντισυμβατική του θεώρηση και πρακτική του ιδιωτικού του βίου. Και μέσα σ’αυτά τα πλαίσια τολμηρής πρόταξης του δικαιώματος του στον ιδιωτικό του βίο, δημιούργησε το αισθαντικότερο πορτραίτο της καριέρας του. Το πιο μινιμαλιστικό, το πιο λιτό αλλά και το βαθύτερα εκφραστικό. Ένα δοκίμιο απτικότητας, ένα τεκμήριο και ένα ντοκουμέντο ερωτογραφίας σεμνής αλλά  βαθιάς και ουσιαστικής. Ένα γλυπτό που δεν φτιάχτηκε με καλέμι και σφυρί αλλά με πλαστικές αναπλάσεις χαδιών και περιπτύξεων. Ένας ύμνος σε αγάπες που εμπνέουν και μια εντολή στην πέτρα να γίνει σάρκα. Σου φαίνεται ότι με το έργο αυτό ο Μπερνίνι έβγαζε το άχτι του-πέρα από την εκδήλωση της αγάπης και των τρυφερών αισθημάτων που έτρεφε για τη δέσποινα του-απεναντι στην επαγγελματική του υποχρέωση να συνδιαλέγεται καλλιτεχνικά με ό,τι λιγότερο ερωτικό υπάρχει σ’αυτό τον πλανήτη: το ιερατείο, το παπικό ιερατείο.

Νάναι αυτή η ζουμερή της σάρκα από το σύμπλεγμα της «Αρπαγής της Περσεφόνης»;

*Με τον τίτλο καβαλιέρε-δηλαδή ιππότης-τίτλο παραχωρημένο από τον ίδιο τον Πάπα- ήταν γνωστός ο Μπερνίνι και ήταν αυτός ο τίτλος κυρίως που του επέβαλε τρόπο ζωής συμβατό με τα χρηστά ήθη ενός ιππότη της χριστιανοσύνης και αυτόν ακριβώς τον τίτλο προσέβαλε με το σφοδρό έρωτα του για την Κονστάντζα. Περαστικά στους ανέραστους.

Το εξώφυλλο του σπουδαίου βιβλίου για την Κονστάντζα Μποναρέλι(επωνυμο του συζύγου της το Μποναρέλι)Πικολόμινι

Update 8/12/2013. Βλέπω ότι κατά ένα πολύ παράξενο τρόπο αυτή η ανάρτηση έχει πολύ μεγάλο σουξέ-ένα από τα αξιοπερίεργα του μπλόγκινγκ. Ίσως ο διφορούμενοα μπερλουσκονικός τίτλος λειτουργεί ακόμη και τώρα, δυό χρόνια μετά την καθαίρεση του, μαγνητικά. Εν πάση περιπτώσει μπαίνω για να ενημερώσω τους αναγνώστες που θα διαβάσουν την ανάρτηση, ότι το πραγματικό όνομα της ερωμένης του Τζιανλορέντζο Μπερνίνι τελικά είναι Κονστάντζα Πικολόμινι. Ένα βιβλίο που εξέδωσε πέρσι το Yale University Press-το «Bernini´s Beloved» της Sarah McPhee,επικεντρώνεται στο θρυλικό όσο και περιπετειώδες αυτό πρόσωπο που αποδεικνύεται, σύμφωνα με τις έρευνες της συγγραφέως, απόγονος μιας διάσημης οικογένειας της Σιένα που έχει ανάμεσα της έναν από τους εξοχότερους Πάπες της Αναγεννησης, τον περιώνυμο Enea Silvio Bartolomeo Piccolomini,μιά από τις λογιότερες μορφές της Αναγέννησης και σημείο αναφοράς σε κάθε Ιστορία της περιόδου και μάλιστα πολύ πριν γίνει Πάπας. Αν και ξεπεσμένη αριστοκράτισσα και αρκετά φτωχή-ανήκε σε  παρηκμασμένο κλάδο της διάσημης κάποτε οικογένειας-πολύ φτωχή λοιπόν για να μπορεί ακόμη και να επικαλεστεί το ένδοξο παρελθόν της οικογένειας της και να αξιώσει κοινωνική προβολή και τύχη, η σχέση της με τον Μπερνίνι δείχνει μια προσωπικότητα με επίγνωση της προέλευσης της και με ιδιοσυγκρασία αρχοντική, που σημαίνει ανεξαρτησία χαρακτήρα εντελώς ατύπικο για μια γυναίκα στη Ρώμη της εποχής του Μπαρόκ. Πληθωρικά ερωτική με εκρηκτικό ταμπεραμέντο, αποδείχτηκε τελικά δύσκολο φρούτο για τον Μπερνίνι, που φαίνεται πως βρήκε το μάστορα του μαζί της!

Ελεγεία για μια νεκρή φύση !

Αν ήταν πραγματικότητα, τότε ήταν νεκρή φύση μέχρι τη στιγμή που τη ζωγράφισε ο Σαρντέν: από τη στιγμή που τη ζωγράφισε, αναστήθηκε!

Τα πεθαμένα λουλούδια στο βάζο κοσμούν με τη παρουσία τους τον ίδιο το θάνατο τους, που έχει συντελεστεί πια τελεσίδικα. Μην σας ξεγελά το κρυστάλλινο ή το πορσελάνινο φέρετρο τους που ακτινοβολεί μια λάμψη όχι διαφορετική απ’το λακαριστό μαόνι. Άραγε θα μπούμε ποτέ στο ανθοδοχείο και η πονεμένη μας θλίψη να γίνει αισθητική χαρά για άλλα, υπερκόσμια όντα;